http://i67.tinypic.com/2yy30vc.jpg #### សេចក្តីណែនាំ #### **រាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយដែលទស្សនវិទូនិងអ្នកសេដ្ឋកិច្ចបានព្យាយាមពន្យល់ពីមូលហេតុដែលទំនិញនិងសេវាកម្មត្រូវបានលក់នៅលើទីផ្សារសម្រាប់តម្លៃថ្មីៗ។ វាមិនមែនរហូតដល់ប្រហែលក្នុងឆ្នាំ 1870 ទើបយើងមានការពន្យល់ល្អ។** **អ្វីដែលនិស្សិតនៅក្នុងថ្នាក់សេដ្ឋកិច្ចរៀនពេលនេះគឺថាតម្លៃទំនិញត្រូវបានកំណត់ដោយផ្អែកលើការផ្គត់ផ្គង់និងតម្រូវការ។ តម្រូវការខ្ពស់(អតិថិជនត្រូវការច្រើន)តែការផ្គត់ផ្គង់ទាបជាងមុន(ការផលិតបានតិច) នាំឱ្យមានការកើនឡើងតម្លៃ ខណៈតម្រូវការទាបឬការផ្គត់ផ្គង់កាន់តែទាបនាំឱ្យមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃ។ ទាំងអស់នេះជារឿយៗតែងបានបញ្ជាក់ក្នុងសៀវភៅសិក្សាសេដ្ឋកិច្ចដូចជា:** http://i68.tinypic.com/10qj9s8.jpg **នៅក្នុងការផុសនេះ, ខ្ញុំចង់ជ្រមុជអោយជ្រៅបន្តិចទៅក្នុងសំណួរថា តើអ្វីដែលកំណត់តម្លៃនៃទំនិញនិងសេវាកម្ម?។ ជាពិសេសខ្ញុំនឹងពិភាក្សាអំពីទ្រឹស្ដីពីរដែលផ្ទុយគ្នា៖** **1. ទ្រឹស្តីតម្លៃនៃពលកម្ម** **2. ទ្រឹស្តីតម្លៃនៃអត្ថវិស័យ** **សង្ខេបមក ខ្ញុំនឹងពន្យល់ពីមូលហេតុដែលទ្រឹស្តីតំលៃនៃពលកម្មខុស និង ហេតុអ្វីបានជាទ្រឹស្ដីតំលៃនៃអត្ថវិស័យគឺត្រឹមត្រូវ?។ ដោយដឹងពីរឿងនេះ យើងក៏ដឹងភ្លាមថាទ្រឹស្ដីសេដ្ឋកិច្ចកុម្មុយនីសរបស់លោក Karl Marx គឺខុស កាលដែលវាត្រូវបានបង្កើតទាំងស្រុងលើទ្រឹស្ដីតម្លៃនៃការងារ។** #### ទ្រឹស្តីតំលៃនៃពលកម្ម #### **ទ្រឹស្តីតម្លៃនៃពលកម្ម** គឺជាទ្រឹស្ដីដែលត្រូវបានធ្វើឡើងដោយអ្នកសេដ្ឋកិច្ចវិទូឬទស្សនវិទូជាច្រើនដូចជា Adam Smith (ជារឿយៗត្រូវគេបានគេចាត់ទុកថាជាស្ថាបនិកនៃវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ចសម័យទំនើប) លោក David Ricardo (ដែលល្បីល្បាញបំផុតសម្រាប់ទ្រឹស្តីនៃការប្រៀបធៀបប្រយោជន៍ ការជជែកវែកញែករបស់គាត់ដើម្បីការធ្វើពាណិជ្ជកម្មសេរីនិងសេដ្ឋកិច្ចជំនាញ)និង Karl Marx (ដែលល្បីល្បាញបំផុតផ្នែកចែកចាយទស្សនវិជ្ជារបស់គាត់ទៅនឹងលទ្ធិកុម្មុយនិស្តនិងការបំផុសគំនិតសំខាន់សម្រាប់ប៉ុលពត ខៀវសំផន និងមនោគមវិជ្ជាខ្មែរក្រហម) ។ ទ្រឹស្តីតំលៃនៃពលកម្មមានន័យថាតម្លៃត្រូវបានមកពីកម្លាំងពលកម្មដែលត្រូវបានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងទំនិញឬសេវាកម្ម។ ឧបមាថាតម្លៃកាត់សក់គឺ 6 ដុល្លារ។ យោងទៅតាមទ្រឹស្ដីតម្លៃនៃការងារអ្នកអាចពន្យល់បានថា: សំអាងទី 1: កាត់សក់ចំណាយពេល 1 ម៉ោង សំអាងទី 2: អត្រាប្រាក់ឈ្នួលគឺ 5 ដុល្លារ / ម៉ោង សំអាងទី 3: កន្ត្រៃប្រើការចំណាយ 20 ដុល្លារ សំអាងទី 4: កន្ត្រៃដែលប្រើសម្រាប់កាត់សក់អាចប្រើសំរាប់កាត់បាន 20ដង។ សរុបមក: កាត់សក់គឺ (1 * 5 + 20/20 )= 6 ដុល្លារ គឺបែបនេះប៉ុន្តែមិនគិតពីការផ្លាស់ប្តូរតម្លៃទេ។ ហេតុអ្វីតម្លៃកាត់សក់សម្រាប់អ្នកកាត់សក់ដទៃទៀតដែលចំណាយពេល 1 ម៉ោងដូចគ្នានិងកន្ត្រៃដដែល តែអាចថ្លៃជាងរឺតិចជាង? ហើយហេតុអ្វីបានជាកាត់សក់នៅថ្ងៃពិសេសមានតំលៃថ្លៃជាង? #### ទ្រឹស្តីតម្លៃនៃអត្ថវិស័យ #### **ទ្រឹស្តីតម្លៃនៃពលកម្ម** មិនអាចបកស្រាយទៅតាមស្ថានភាព៖ បើអ្នកដើរជុំវិញអណ្តូងរ៉ែហើយភ្លាមៗរកឃើញត្បូងពេជ្រនៅលើឥដ្ឋ ត្បូងពេជ្រនោះនៅតែមានតម្លៃខ្ពស់ណាស់ទោះបីជាអ្នកមិនបានប្រើកម្លាំងច្រើនក្នុងការរកវាក៏ដោយ។ នៅចន្លោះពីឆ្នាំ 1870 និង 1873 មនុស្សឯករាជ្យបីនាក់បានរកឃើញ **ទ្រឹស្ដីតម្លៃនៃអត្ថវិស័យ** ។ មនុស្សទាំងនោះគឺលោក William Stanley Jevons លោក Leonardo Walras និងលោក Carl Menger ។ ការរកឃើញនូវទ្រឹស្តីតម្លៃនៃអត្ថវិស័យក៏ត្រូវបានគេកំណត់ថាជាបដិវត្តន៍បន្ទាប់បន្សំនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច។  ពួកគេជឿថាតម្លៃមិនត្រូវបានកំណត់ដោយកម្លាំងពលកម្មបូកបញ្ចូលក្នុងនោះទេប៉ុន្តែត្រូវបានកំណត់ដោយសារបុគ្គលសំខាន់ម្នាក់ៗនៅលើមុខទំនិញឬសេវាកម្មណាមួយដើម្បីសម្រេចនូវបំណងប្រាថ្នាឬការពេញចិត្តរបស់ពួកគេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតវាត្រូវបានកំណត់ដោយអត្ថវិស័យ។ មនុស្សម្នាក់ដែលបានបាត់ខ្លួននៅវាលខ្សាច់អស់រយៈពេល 5 ថ្ងៃហើយមិនមានទឹកញាំទឹកសោះ អាចនឹងព្រមបង់ប្រាក់ចំនួន 1000 ដុល្លារដើម្បីបានទឹកមួយដបញាំ។ ជាពិសេសនៅពេលដែលគាត់ដឹងថាវាសំខាន់សម្រាប់ការរស់រាន្តមានជីវិតរបស់គាត់ គាត់អាចហ៊ានចាយលុយ 1.000.000 ដុល្លារផងដែរដើម្បីបានទឹកញាំុ ដោយសារទឹកគឺជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់សំខាន់សម្រាប់គាត់ព្រោះបើមិនដូច្នោះទេគាត់នឹងស្លាប់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយចំពោះអ្នកដែលមានទឹកញាំច្រើនពេកនឹងមិនមានអារម្មណ៍ត្រូវការផឹកទឹកច្រើនទេ។ ដោយសារតែគាត់មិនស្រេកទឹកគាត់នឹងមិនទិញទឹក1ដបសូម្បីតំលៃតែ1 ដុល្លារ។ និយាយម្យ៉ាងទៀតទឹកជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់តិចតួចសម្រាប់គាត់ឥឡូវនេះ។ អ្នកសេដ្ឋវិទូបានប្រើពាក្យថា "ឧបករណ៍ប្រើប្រាស់បន្ទាប់បន្សំ" ដើម្បីពិពណ៌នាពីការពេញចិត្តបន្ថែមដែលមនុស្សម្នាក់ទទួលបានពីការប្រើប្រាស់ទំនិញរឺសេវាកម្ម។ នៅពេលដែលអ្នកស្រេកទឹក ទឹកក្លាយជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់មានតំលៃខ្ពស់សំរាប់អ្នក ដូច្នេះអ្នកនឹងហ៊ានចំណាយប្រាក់ច្រើនដើម្បីបានទឹក។ប៉ុន្តែ នៅពេលដែលអ្នកមិនស្រេកទឹក ឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ទឹកនឹងមិនសូវមានតម្លៃ ដូច្នេះអ្នកមិនចង់ចំណាយប្រាក់ច្រើនលើទឹកនោះទេ។  ទ្រឹស្តីតម្លៃនៃអត្ថវិស័យអាចពន្យល់បានថាហេតុអ្វីបានជាតំលៃប្រែប្រួលឥតឈប់ឈរ?ហើយហេតុអ្វីបានជាមនុស្សមួយចំនួនទិញទំនិញនិងសេវាកម្មមួយចំនួនតាមតំលៃដែលបានកំនត់?។ ឧបមាថាទូរស័ព្ទ iPhone មានតំលៃ $ 800 ។ ខ្ញុំមានទូរស័ព្ទ iPhone រួចហើយដូច្នេះខ្ញុំមិនឱ្យតម្លៃ iPhone ទីពីរទៀតទេ។ ដូច្នេះប្រសិនបើ iPhone ត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃ 800 ដុល្លារខ្ញុំមិនទិញវាទេ។ បើទោះបីជាវាត្រូវបានលក់ក្នុងតំលៃ 400 ដុល្លារក៏ដោយក៏ខ្ញុំនៅតែមិនចង់ទិញវា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយមាននរណាម្នាក់ផ្សេងទៀតអាចឱ្យតម្លៃ iPhone ខ្ពស់ជាង $ 800 ដូច្នេះពួកគេនឹងទិញក្នុងតម្លៃ 800 ដុល្លារ។  #### លោក Karl Mark និងកុម្មុយនីស្ត #### ទស្សនវិស័យការងាររបស់លោក Karl Marx, Das Capital volume 1 បានបោះពុម្ពផ្សាយនៅឆ្នាំ 1867 ។ រចនាសម្ព័ន្ធទាំងមូលរបស់ Marx ចំពោះការកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្មដោយមូលធននិយមឬម្ចាស់រោងចក្រត្រូវបានបង្កើតដោយទ្រឹស្តីតំលៃនៃការងាររបស់គាត់។ ប្រសិនបើអ្នកអាចបង្ហាញថាទ្រឹស្តីតម្លៃនៃពលកម្មគឺខុស ចឹងទស្សនវិជ្ជាកុម្មុយនិស្តទាំងមូលរបស់គាត់រលំ។  Marx បានស្លាប់នៅឆ្នាំ 1883។ ខណៈពេលទ្រឹស្ដីតម្លៃនៃអត្ថវិស័យបានចេញមកដំបូងនៅឆ្នាំ 1870 ។ Marx មិនបានប្រឈមមុខនឹងទ្រឹស្ដីនេះទេ។ គាត់មានពេល 13 ឆ្នាំដើម្បីសរសេរ Das Kapital volume 2 និងដើម្បីប្រឈមមុខនឹងទ្រឹស្ដីនេះប៉ុន្តែគាត់មិនដែលធ្វើវាទេ។ Marx មិនអើពើយ៉ាងខ្លាំងលើទ្រឹស្តីសេដ្ឋកិច្ច ឬក៏គាត់ដឹងថាគាត់ខុសប៉ុន្តែគាត់មិនចង់សារភាព។ ខ្ញុំជឿជាក់ថាវាជារឿងចុងក្រោយ: Marxបានដឹងថាគាត់ខុសប៉ុន្តែគាត់មិនហ៊ានសារភាពកំហុសរបស់គាត់។ មានមូលហេតុជាច្រើនទៀតដែល Marx និយម នៅក្នុងគំនិតរបស់ខ្ញុំគឺខុស ប៉ុន្តែខ្ញុំអាចសង្គ្រោះវាបាននៅពេលណាមួយផ្សេងទៀត។ អត្ថបទនេះបកប្រែជាភាសារខ្មែរពី[@daisysun](https://serey.io/economics/@daisysun/what-gives-value-to-a-good-or-service)