ប្រិយមិត្តជាទីគោរព ជាទីស្រលាញ់រាប់អាន ក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទង រវាងមនុស្សម្នាក់ ទៅម្នាក់ និងមនុស្សច្រើននាក់ទៀតគឺតាមរយៈពាក្យសម្តី ជាសារដែលត្រូវបញ្ជូនឲគ្នា ស្តាប់គ្នាយល់បាន ដើម្បីផលប្រយោជន៍ ក្នុងសង្គមរបស់មនុស្ស ជាកត្តាសំខាន់និងចាំបាច់បំផុត ។ ទោះបច្ចេកទេសនៃការប្រើសូរសៀង ប្លែកខុសគ្នាតាមតំបន់ភូមិសាស្ត្រ ឬជនជាតិផ្សេងគ្នាក៏គង់បកប្រែមកជាអត្ថន័យតែមួយ ក៏អាចយល់ដឹងបាន សំគាល់បានថាអ្វីជាអ្វី។ ប៉ុន្តែជាធម្មតាក្នុងលោក គ្មានរបស់អ្វីណាដែលមានតែ គុណសម្បត្តិនោះទេទូកអាចឲយើងអណ្តែតលើទឹកបាន ក៏អាចពន្លិចយើងដល់បាតបឹងផងដែរ បើយើងប្រើវាមិនបានត្រឹមត្រូវ ។ និងមានរបស់ជាច្រើនទៀត ដែលតែងតែមាននូវគុណសម្បត្តិ &គុណវិបត្តិ ក្នុងការប្រើប្រាស់ សូម្បីអណ្តាត ដែលជាវត្ថុជាប់និងខ្លួន ជាអវយវៈរបស់យើងផ្ទាល់ គង់និងនាំសំណាង នាំស៊យ នាំលាភ នាំគ្រោះ នាំភាពល្បីល្បាញ និងនាំភាពហិនហោចខ្លោចផ្សា មកដល់ជីវិតក៏មានដែរ.។  ព្រោះតែការ រលាស់របស់អណ្តាត បូករួមនិងថាមពលខ្យល់មាត់ផង បញ្ចេញបានជាសំនៀង សម្លេង ជាពាក្យ ជាសម្តី ចរចារ ដឹងរឿងរ៉ាវសព្វគ្រប់បែបយ៉ាង អាស្រ័យមានចិត្តរុញច្រានពីខាងក្នុង និងមានប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនពីសម្តី ហើយក៏និងមានហានីភ័យយ៉ាងច្រើនផងដែរ។ ដូច្នេះសូមរំលឹកទៅកាន់អ្នកស្រលាញ់អំណានទាំងអស់គ្នា ត្រូវសំគាល់ចិត្តខ្លួនឲច្បាស់ ថាចិត្តគឺជាស្តេច គឺជាអធិរាជគ្រប់គ្រងរាងកាយទាំងមូល មុននិងចេញបទបញ្ជាអ្វីមួយ សូមគិតដោយសុបញ្ញាញាណ ពោលគឺ ទម្លាប់ឲចេះគិត ចេះត្រេះរិះផង កុំហាខ្ជាកៗ តែម្យ៉ាង អាងតែអញជាស្តេចរបស់មាត់ ជាអ្នកគ្រប់គ្រងអណ្តាតក៏ដោយ ក៏មិនអាចចេះតែរលាស់បានតាមតែទំនើងដែរ។ _ចិត្តដែលឆ្លាតវៃ ចេះលៃតាមស្ថានការ ចិត្តដែលមានបញ្ហា ទុកស្ថានការឲឧត្តមសេនីមាត់ សម្រេចតាមមេបញ្ជារការអណ្តាត ចង់គ្រលាស់យ៉ាងម៉េចក៏យ៉ាងនិងទៅ ។ ចិត្តដែលមានបញ្ហា គឺចិត្តផ្ទុករោគលោភលន់ហួសប្រមាណ ផ្ទុកជម្ងឺរវើរវាយ ស្មុគស្មាញ ធុញទ្រាន់ ខឹងក្រោធ ចង្អៀតចង្អល់ តូចចិត្ត អាឡោះអាល័យ មួម៉ៅក្តៅក្រហាយ មិនសប្បាយ ។ល។ ជម្ងឺទាំងអស់នេះជាដើមចម ញ៉ាំងចិត្តឲលេងមានថាមពលនិងអំណាចអាចគ្រប់គ្រងអណ្តាតបានទៀតទេ។ *សូមនាំរឿងព្រេង គតិលោកមួយយកជាបទបង្ហាញខ្លះៗ.... សីហៈជាស្តេចសត្វក្នុងគិរីបព្វតា សម័យមួយបានធ្លាក់ខ្លួនឈឺ អស់ទាំងសត្វមានកង្វល់នាំគ្នាមកចោមរោមថែទាំគគ្រឹកគគ្រេង បាត់តែទន្សាយមិនឃើញមកអើពើនឹងគេ។ សត្វស្វាឆ្លៀតឱកាសបានពោលចាក់រុកស៊កសៀតជាមួយស្តេចសត្វថា ទន្សាយជាសត្វមានក្តីប្រមាថដល់សីហៈ វាគិតតែការសប្បាយ មិនព្រួយបារម្ភដល់ព្រះចេស្តាឡើយ ។ ដំណឹងនេះបានដឹងដល់ទន្សាយ គេខំបោលខ្មួលខ្មាញ់ត្រហេបត្រហប ទៅលុតក្រាបក្បែរស្តេចសិង្ហរួចហើយពោលយ៉ាងខែងរែងថា ដែលខ្ញុំម្ចាស់បាត់ខ្លួនមួយរយៈនេះ មិនមែនមិនដឹងពីព្រះរាជសុខភាពរបស់ព្រះអង្គទេ តែខ្ញុំបានរត់រកពេទ្យគ្រប់ទីកន្លែង ពេទ្យម្នាក់ៗ ពោលគ្រប់តែមាត់ថា ព្រះរោគាពាធនេះ នឹងជាសះស្បើយបានដរាបណាព្រះអង្គបានហុតឈាមសត្វស្វា ! ស្តេចសីហៈបានឮដូច្នោះភ្លាម បានស្ទុះទៅកាច់កស្វាដែលនៅចាំចាក់រុកទន្សាយក្បែរខ្លួនហុតគ្មានសល់មួយតំណក់ឡើយ ! រឿងនេះបង្ហាញពីភាពឆ្លាត របស់ទន្សាយដែលមានបញ្ញារហ័ស ទើបទប់ទល់ ហើយវាយបកទៅសត្រូវផ្ទៃក្នុងយ៉ាងរហ័ស តែបើយើងវិភាគចំពោះ ក្រុមហ៊ុនណា សហគមន៍ណា អង្គការណា ស្ថាប័នណា ឬមន្ត្រីក្នុងរាជការណាមួយបើមានការបែកបាក់សាមគ្គីគ្នាហើយ ការចាក់រុកក៏និងកើតមានឡើង វាចេញមកពីប្រភពលោភនិងយសសក្តិ លោភនិងអំណាច ពីក្នុងចិត្តដែលពោរពេញដោយអវិជ្ជាសាវៈ។ បើមួយវាបានជាខុស ឯមួយទៀតខឹង សួរថាពីរនិងណាគ្រាន់បើជាង? ដែលហៅថាជាអ្នកចេះដឹងពិតប្រាកដ គេមានអណ្តាតដើម្បីផ្សះផ្សារួបរួម មិនមែនមានអណ្តាតនិយាយបំភាន់សាធារណ បាត់បង់ប្រយោជន៍រួមនាំឲប្រេះឆាក្នុងរង្វង់ក្រុមភាគហ៊ុន ក្រុមស្ថាប័ន ក្រុមគ្រួសារ ឬរង្វង់ជាតិនោះទេ។ _ ចាស់ថាអណ្តាត អាទិ៍កន្លង............... បានសុខទុក្ខផងព្រោះអណ្តាត.......... សូមអស់ប្រីយ៍មិត្ត គិតសង្វាត............ អណ្តាតអាក្រក់ ល្អយ៉ាងណា?........។ _ អណ្តាតជាអ្នក បន្លឺសៀង................ អណ្តាតអ្នកច្រៀង គាប់សោតា........ អណ្តាតអ្នកផ្សំ រសអាហារ............... អណ្តាតមុសា គ្រប់កិច្ចកល............។ _ អណ្តាតអ្នកបុិន លួងលោមចិត្ត.......... អណ្តាតជម្រិត ឥតមានសល់............ អណ្តាតអរស ឈ្លោះគ្នាវ៉ល់............. អណ្តាតពិសពុល ញល់ឲ្យស្លាប់......។ _ អណ្តាតជាអា វុធមុតស្រួច................ អណ្តាតកំណួច លួចលើច្បាប់........... អណ្តាតចាក់រុក មុខគេកាប់............... អណ្តាតក្រឡាប់ អាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ....។ _ អណ្តាតភក់ជ្រាំ នាំអប្រីយ៍................. អណ្តាតគប្បី សិរីយស...................... អណ្តាតស្អាតស ល្អឥតមោះ............... អណ្តាតស័្មគ្រស្មោះ អស់ហ្មងសៅ...។ _ អណ្តាតរួសរាយ ងាយរាប់រក........ អណ្តាតមេរោគ បំពោកក្តៅ.......... អណ្តាតអាចារ្យ ថាប្រដៅ........... អណ្តាតកម្លៅ ដៅមិនបាន..............។ _ អណ្តាតកោងកាច អាចនាំទុក្ខ......... អណ្តាតស្មាញស្មុគ រំអុកប្រាណ....... អណ្តាតមោហៈ ប្រាក់ខកខាន......... អណ្តាតសាមាន្យ បានផ្តាសា..........។ _ អណ្តាតអគ្គី ញាំញីចិត្ត.................. អណ្តាតផ្អែមស្អិត ដិតស្នេហា.......... អណ្តាតមន្ទិល វិលទោសា............ អណ្តាតអស់ការ អប្បអស់ទ្រព្យ...........។ _ អណ្តាតមោះមុត ស្លុតសត្រូវ......... អណ្តាតចំហូវ ត្រូវគេស្អប់............. អណ្តាតផ្តន្ទា ពៀរតាមជាប់.......... អណ្តាតឡប់ៗ ចប់ការងារ.............។ _អណ្តាតហ្មឺងម៉ាត់ បុិនចាត់ចែង....... អណ្តាតដូចស្លែង រែងពើតផ្សា....... អណ្តាតគ្រោតគ្រាត វាតហិង្សា...... អណ្តាតពិស្តារ ញាតិរាប់អាន...........។ _ អណ្តាតប៉ប្លូច ខូចតម្លៃ................. អណ្តាតប៉ប្រៃ ចៃសម្រ្តាន............ អណ្តាតរាក់ទាក់ ជាក់សុខសាន្ត...... អណ្តាតកល្យាណ ប្រាណកក់ក្តៅ.....។ _អណ្តាតជាក់លាក់ ប្រាក់រត់រក......... អណ្តាតស្មោគគ្រោក ខ្វះភ័ព្វផៅ.... អណ្តាតស្ងាត់ស្ងៀម បៀមន័យជ្រៅ... អណ្តាតសាហាវ កើនបច្ចា...............។ _អណ្តាតដូចពស់ រស់មិនយូរ.......... អណ្តាតជាគ្រូ កើនវិជ្ជា................ អណ្តាតដូចមាស ឈ្នះអស់មារ....... អណ្តាតលីលា រាសីអាប់..................។ _ អណ្តាតចចើង ឆ្មើងសក្តា............. អណ្តាតមោហា ឆ្លាបង់ទ្រព្យ......... អណ្តាតកំហូច ខូចទម្លាប់.............. អណ្តាតឥតភ័ព្វ ខ្សត់ទ្រព្យា.........។ ដូច្នេះរាល់ការពោលចេញ សូមគិតមុនពេលកំរើកអណ្តាត គិតពីផលខាត ផលចំនេញ គិតពីផលប៉ះពាល់នាៗដល់សង្គមគ្រួសារ ញាតិ និងជាតិ បើបានចំនេញដោយគ្មានវិប្បដិសារីថ្ងៃក្រោយ ចូរពោលយ៉ាងនោះ ។ ------------------------------------- ពីខ្ញុំ រ៉ា សា